RDBMS ve DBMS nedir? Farklılıkları nelerdir?

Salim Doğan CESUR
2 min readDec 3, 2022

Dijital Dünya’da verileri en değerli hazine olarak tanımlamak yanlış olmaz. Verilerin ne tip bir veri olduğu kadar nasıl tutulduğu ve nasıl yönetildiği de bir o kadar önem arz etmektedir. Bu nedenle olacaktır ki veri tabanları için çeşitli yöntemler ile modeller geliştirilmiştir.

Geleneksel veri tabanları temel olarak Hierarchy Model ve Network Model olarak iki fazda açıklanmaktaydı. Bu modelleri kısa bir tanımlamaya tabi tutarsak eğer; bir ağaç modeli şeklinde bağlantıları kayıt altına alan yapıya Hierarchy Model, nesneler ile iletişimi baz alarak yapan veri tabanları Network Model olarak açıklanmaktadır.

Network Modelinde birden fazla bileşende bulunan yapıya bileşenden herhangi birinin başka bir yapı ile bağlantılı halinde olabilmektedir. Yani bileşen kendi bulunduğu yapı dışında bir başka yapıya da hizmet edebilir. Network Model ile Hierarchy Model arasındaki en bariz fark bu şekilde açıklanabilir.

Zamanla bu iki model adım adım ileriye taşınmaktaydı. Daha gelişmiş bir veri tabanı yönetimi için soyut bir model tasarlayan ilk kişi 1970'lerde IBM’e katılan İngiliz bilgisayar bilimci Edgar Frank Codd’du. Codd, verilerin tablolar şekilde ilişkilendirilerek iletişim halinde tutulması gerektiğini savunmaktaydı. Böylelikle RDBMS olarak tanımlanan daha modern veri tabanı sistemlerinin temelini atmış bulundu. Bugün RDBMS yapıların öneminin artması ile veri tabanı modelleri DBMS ve RDBMS olarak iki temel tanımlamaya tabi tutulmaktadır.

DBMS(DataBase Management System) merkezi olarak bulunan bir veri tabanındaki verileri tanımlamak, işlemek, almak veya yönetmek için kullanılan standart bir veri tabanı yazılımlarının modelidir.

RDBMS(Relational Database Management System), verilere erişim konusunda verimliliği baz alan gelişmiş DBMS modelidir. RDBMS’de veriler tablo şekilde depolanır ve yönetilir. RDBMS yazılımlarına örnek olarak Oracle, SQL Server, MySQL, Amazon RDS örnek verilebilir.

RDBMS ile DBMS arasında belirgin farklar vardır. Bu farklılıklar ise;

· RDBMS’de veriler tablo biçimdeyken DBMS’de depolanan veriler dosya biçimindedir(en temel ayrım),

· RDBMS’de farklı veri tiplerine bir arada erişilebilirken, DBMS’de veri tiplerine erişim daha bireysel bazdadır,

· RDBMS’deki tablo biçimdeki veriler birbiri ile bağlantılı iken, DBMS’de verilerin kendisi arasında iletişim yoktur,

· RDBMS’de dağıtık veri tabanları desteklenirken, DBMS’de dağıtık veri tabanı desteklenmez,

· RDBMS’de veri boyutları büyük iken, DBMS’de veri boyutu küçüktür,

· RDBMS’de gereksiz verilere yer yoktur, DBMS’de ise veri kirliliği mevcuttur,

· RDMBS çoklu kullanıcıyı desteklerken, DBMS yalnızca tek kullanıcıyı destekler(yine bu hususta net bir ayırım yok),

· RDBMS’de veriler ilişki olduğundan dolayı güvenlik yapısı daha katmanlıdır, DBMS’de güvenlik seviyesi düşüktür,

· RDBMS’de yazılım ve donanım gereksinimleri yüksektir, DBMS’de ise RDMS’e göre daha kaynak kullanımı daha azdır.

Not: Mesela örnek vermek gerekirse bazı durumlarda DBMS yapısında da tablo halinde veriler olmayacağı anlamı da çıkarılmamalıdır. Yukarıda açıklanan RDBMS ve DMBS arasındaki daha belirgin özellikler açıklanmıştır. Bu iki model hakkında başka tip farklılar da olabilmektedir. Kısacası bu tip yazılım özellikleri için keskin bir ayrım her durumda olmayabilmektedir.

Deep Note: Bu yazının şarkısına ise buradaki linkten ulaşabilirsiniz :) İyi dinlemeler.

--

--

Salim Doğan CESUR

Someone related to their computers. Sometimes it is very irrelevant.